"Julia Keilowa. Projektantka". Na czym polegał fenomen tej artystki?
- Julia Keilowa urodziła 16 lipca 1902 w Stryju. Była polską rzeźbiarką, projektantką form przemysłowych i metaloplastyczką.
- Jej projekty były wykorzystywane w produkcji seryjnej takich warszawskich firm platerniczych jak Norblin. Przedmioty wykonane ze srebra, mosiądzu lub białego metalu można spotkać w wielu muzeach i galeriach.
- Dziś metaloplastyka Keilowej należy do kanonu arcydzieł polskiego wzornictwa. Jej dorobek możemy poznać m.in. na wystawie "Julia Keilowa. Projektantka".
Czym jest wystawa "Julia Keilowa. Projektantka"?
Głównym tematem wystawy "Julia Keilowa. Projektantka" są projekty metaloplastyczne tej artystki. - Były to przedmioty produkowane w fabrykach, ale zawsze ekskluzywne. To serie, które zwłaszcza Fraget traktował jako wyroby kierowane do osób wymagających, obeznanych z nowymi trendami - przekonuje Monika Siwińska. Przedmioty projektu Keilowej wspaniale komponowały się z nowoczesnymi meblami w stylu art déco.
Julia Keilowa była również rzeźbiarką, a na wystawie w Muzeum Warszawy zobaczymy dwa eksponaty tego typu. To portret Elżbiety Barszczewskiej i wizerunek Cypriana Kamila Norwida. - Zobaczymy też rzeźby sfotografowane przez Jerzego Benedykta Dorysa. Chcemy pokazać, jak bogata była twórczość rzeźbiarska Keilowej, choć z tej spuścizny zachowało się bardzo niewiele - mówi Agnieszka Dąbrowska.
POSŁUCHAJ
"Julia Keilowa. Projektantka". Na czym polegał fenomen tej artystki? (Kulturalna Jedynka/Jedynka)
Skąd czerpała Julia Keilowa?
Rzeźbiarskie zacięcie widać w projektowanych przez artystkę przedmiotach. - One są traktowane jako małe rzeźby. Kiedy widzimy je na zdjęciach, czasami wyglądają na naprawdę pokaźne, a mają przecież charakter użytkowy. Odwoływała się do podstawowych brył geometrycznych i w sposób bardzo przemyślany je komponowała i zestawiała ze sobą - analizuje Siwińska.
Julia Keilowa doskonale zdawała sobie sprawę ze wszystkich walorów metalu, z tego, co oznacza połysk, a co oznacza matowość. - Jak można metale zaginać, zawijać, jak uzupełniać metal czernionym drewnem czy kością słoniową. To była olbrzymia sztuka. Miała świetnych nauczycieli, ukończyła Warszawską Szkołę Sztuk Pięknych, która w latach międzywojennych przezywała swoje złote czasy - przypomina Agnieszka Dąbrowska.
Fb/Muzeum Warszawy
Julia Keilowa - artystyczna wizytówka odrodzonej Polski
Sztuka miała wówczas stanowić wizytówkę odrodzonego państwa polskiego. I prace Julii Keilowej taką rolę odgrywały. Eksponowane były na wystawach światowych, polecane przez dyplomatów jako souveniry, a puchary jej projektu wręczano sportowcom. - Była to sztuka znakomita, doceniana i traktowana też jako arcydzieło sztuki tego czasu - nie mają wątpliwości kuratorki wystawy Muzeum Warszawy.
"Kula" Julii Keilowej
Do najsłynniejszych projektów Julii Keilowej należy cukiernica "Kula" wykonana około 1935 roku w zakładzie Norblina. - Jest bardzo przemyślana. To zabawa między statycznością a ruchem. Z jednej strony podstawowa bryła geometryczna, a z drugiej uchwyt, który został przesunięty. "Kula" wygląda bardzo prosto, ale z technicznego punktu widzenia była bardzo trudna do wykonania. Okazuje się, że dziś ciężko odtworzyć ten kształt - wyjaśnia Siwińska.
YouTube/FPFFGdynia
Tajemnicza śmierć Julii Keilowej
Julia Keilowa pochodziła z zasymilowanej rodziny żydowskiej. Jej śmierć po dziś dzień osnuta jest mgłą tajemnicy. - Po wybuchu wojny cała rodzina wyjechała do Lwowa, ale kiedy wkroczyli tam Niemcy, to wrócili do Warszawy i tu się ukrywali. Nie byli w getcie. (...) Wiadomo, że Julia została aresztowana przez Gestapo na ulicy. Rodzina starała się ją wykupić, ale się nie udało. Ślad po niej zaginął - słyszymy w "Kulturalnej Jedynce".
Po wojnie mąż wystąpił o uznanie Julii Keilowej za zmarłą. W aktach sprawy pojawia się rok 1942. Dokumenty rodzinne wskazują jednak inną datę, rok 1943. - To jest właśnie ta cała zagmatwana sytuacja wynikająca z okresu wojennego, ale i z powojennego zapomnienia. Trwało ono do lat 90. XX wieku - podsumowują kuratorki wystawy otwartej w Muzeum Warszawy.
Tytuł audycji: Skarby kultury polskiej
Prowadziła: Anna Stempniak
Gość: Agnieszka Dąbrowska i Monika Siwińska (kuratorki wystawy "Julia Keilowa. Projektantka")
Data emisji: 20.03.2024 r.
Godzina emisji: 23.41
mg/wmkor
