Roma Ligocka: w sytuacjach klęski widzimy, jak mali i bezradni jesteśmy

Jakie książki ma w swoim domu Roma Ligocka?

Roma Ligocka przyjęła dziennikarkę Programu 1 Polskiego Radia, Magdę Mikołajczuk, w swoim krakowskim domu. Ważne miejsce zajmują tam książki. - Moje książki, jak wszystko w moim domu, to rzeczy, które się sprawdziły. Znajdują się tu tylko takie pozycje, które przeczytałam więcej niż raz. Jeśli daną pozycję przeczytałeś raz, to znaczy, że nie warta była czytania. Książki, do której nie chcesz wrócić, nie musisz mieć - zauważa pisarka i malarka. 

Czy w przedmiotach tkwi siła?

W roku 2021 ukazała się książka zatytułowana "Siła rzeczy". Roma Ligocka powraca w niej do historii swojej rodziny i świata, który zaginął. Opisuje sentymentalną podróż z roku 2020, kiedy to ruszyła do Nicei, śladami babci Anny Abrahamer. Tam, na Lazurowym Wybrzeżu, zaskakuje ją pandemia COVID-19. Nieoczekiwanie jej los i losy Anny w zdumiewający sposób splatają się ze sobą... 

To jednak również opowieść o przedmiotach. - Pojechałam na dwa tygodnie. Wybuchła pandemia, nie mogłam wrócić i zostałam w wynajętym mieszkaniu na czas nieokreślony. Sklepy zamknięte i świadomość, że to, co posiadam, czyli sweter, okulary, dwie czy trzy książki, to moi jedyni przyjaciele. Kiedy jesteś w podróży, nigdy nie wiesz, czy z tą jedną walizeczką nie zostaniesz do końca życia - tłumaczy gość audycji "Po drugiej stronie lustra". 

Dodaje, że właśnie w takich sytuacjach człowiek zaprzyjaźnia się z otaczającymi go rzeczami i zaczyna dostrzegać ich siłę.

Człowiek, a rzeczywistość

Roma Ligocka przyznaje, że dużo myśli o tym, co mogłoby się wydarzyć. Analizuje alternatywne rozwiązania i skutki. - Wydaje mi się, że większość ludzi nie poświęca temu uwagi. Im się wydaje, że ich plan na wyjazd, wyjście, zawód czy życie musi być zrealizowany, bo oni tak chcą. A nagle okazuje się, że przychodzi choroba czy wojna i nic nie zostaje z twoich planów - analizuje w rozmowie z Magdą Mikołajczuk.

Taka gotowość do pogłębionej refleksji to w dużej mierze efekt wojennych doświadczeń Ligockiej, konieczności uciekania przed zagładą. - Myślę, że między klęską wojny a klęską pandemii czy klęską powodzi właściwie nie ma różnicy. To są sytuacje, w których widzimy jak słabi, mali i bezradni jesteśmy wobec przygód tego świata - nie ma wątpliwości gość Programu 1 Polskiego Radia. 

Kim jest Roma Ligocka?

Roma Ligocka, a właściwie Roma Liebling, urodziła się 13 listopada 1938 roku w Krakowie, w rodzinie żydowskiej. Część II wojny światowej przeżyła w getcie krakowskim, potem wraz z matką ukrywała się u rodziny polskiej. Jej ojciec trafił do obozu koncentracyjnego w Płaszowie. Po wojnie Ligocka pracowała jako kostiumolog i scenograf w licznych europejskich teatrach, operach, także w filmie i telewizji.

Oglądając film "Lista Schindlera" (1993) Stevena Spielberga, rozpoznała samą siebie w postaci dziewczynki w czerwonym płaszczyku. Stało się to inspiracją do spisania wspomnień. W książce "Dziewczynka w czerwonym płaszczyku" (2001) Ligocka opisała dzieciństwo spędzone w getcie, strach, upokorzenie, śmierć bliskich. W dalszej części przedstawiła swoje powojenne losy, m.in. wejście w świat cyganerii artystycznej Krakowa.

W następnych latach napisała takie książki jak: "Kobieta w podróży" (2002), "Znajoma z lustra" (2006), "Tylko ja sama" (2005) oraz "Wszystko z miłości" (2007). Pisuje felietony do prasy.

Czytaj także: