Święto Pracy, 3 Maja, Święto Niepodległości. Które uroczystości obchodzono w II RP?

Czy Piłsudski wysiadł z "czerwonego tramwaju"?

Audycję "Odrodzona-nieznana" rozpoczęto od skonfrontowania się z tezą, jakoby Józef Piłsudski w roku 1918 powiedział do swoich towarzyszy z PPS, że wysiadł z "czerwonego tramwaju na przystanku Niepodległość". - Jeśli nawet tych słów nie wypowiedział, to będą one "na wieki wieków" kojarzone z Piłsudskim i z tą jego próbą odcięcia się od środowiska swoich dawnych towarzyszy - zwracają uwagę goście Programu 1 Polskiego Radia.

Jak obchodzono Święto Pracy?

Duże niepokoje budziło Święto Pracy. Był to dzień szczególnie ważny dla socjalistów i szeroko pojętej lewicy. W pierwszych latach rządów sanacyjnych pochody pierwszomajowe często kończyły się krwawo. Dla odmiany 3 maja początkowo szczególnie hucznie świętowali endecy. - Kiedy zwrócimy uwagę na słowa przypisywane Piłsudskiemu to był jeden z pierwszych kroków by 3 maja stał się realnie świętem dla nas wszystkich - słyszymy w Jedynce. 

Dlaczego Święto Konstytucji 3 Maja łączyło społeczeństwo?

Zdaniem rozmówców Grzegorza Kalinowskiego Święto Konstytucji 3 Maja było "najmniej konfrontacyjnym ze świąt". Wpływ mógł mieć na to choćby dystans czasowy dzielący II RP od okresu historycznego, w którym ów dokument uchwalono. - Na pewno ważny był element oprawy wojskowej. Pamiętajmy, że to jest też budowanie tożsamości, odwołanie się do stroju historycznego. Parady, defilady - tłumaczą. 

Jak zmieniało się podejście do Święta Niepodległości?

Kolejna kluczowa rocznica to 11 listopada, a więc Święto Niepodległości. Co interesujące, do wybuchu II wojny światowej państwowe uroczystości odbyły się zaledwie dwukrotnie. W roku 1937 i 1938. Wcześniej obchodzono ten dzień mniej oficjalnie. - Endecja obawiała się tego mitu założycielskiego. (...) Większość kojarzyła 11 listopada z przejęciem władzy przez Piłsudskiego - słyszymy w "Odrodzonej-nieznanej". Tak naprawdę dopiero po śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego ostatecznie "dopięto" spraw organizacyjnych. Wcześniej święto obchodzono przede wszystkim w środowiskach wojskowych i też nie zawsze przy przychylności władz lokalnych.

Odrodzona-nieznana

W audycji "Odrodzona-nieznana" Grzegorz Kalinowski rozmawia ze swoimi gośćmi: historykami, publicystami i badaczami kultury, o tym, jaka była II Rzeczpospolita, jakie były jej blaski i cienie.

Dwudziestolecie międzywojenne w Polsce to okres w historii, w którym relacje naocznych świadków mieszają się z propagandą ówczesnych władz i obrazami czarnej legendy malowanymi przez historiografię PRL.

Świat, którego ostatni naoczni świadkowie jeszcze żyją, będący w wyobraźni wielu mitycznym i najpiękniejszym, bo wykreowanym po latach zaborów i zniszczeniach wojny, ale także pełnym kontrowersji, zaprzepaszczonych szans i porażek.

W poprzednich odcinkach z cyklu: