Kanał Panamski. Łączy Ocean Atlantycki z Oceanem Spokojnym już ponad 110 lat

Data publikacji: 10.02.2025 11:25

Ostatnia aktualizacja: 10.02.2025 11:28

Ten tekst przeczytasz w 1 minutę

Kanał Panamski łączy Ocean Spokojny i Ocean Atlantycki, Autor - shutterstock

Kanał Panamski, który znalazł się dziś w centrum światowej polityki, łączy Ocean Atlantycki z Oceanem Spokojnym już ponad 110 lat. Pomysł jego budowy pojawił się jednak dużo wcześniej - na początku XVI wieku, kiedy Hiszpan Vasco Núñez de Balboa jako pierwszy Europejczyk dotarł przesmykiem do wybrzeży Pacyfiku. Choć idea skrócenia drogi morskiej była podnoszona na przestrzeni wieków wielokrotnie, to do jej urzeczywistnienia przystąpiono dopiero pod koniec XIX wieku.

Podjął się tego inżynier Ferdinand de Lesseps - budowniczy kanału Sueskiego. Jednak kopiowanie rozwiązań z Egiptu, zakończyło się fiaskiem. Dopiero zmiana koncepcji budowy kanału pozwoliła zakończyć z sukcesem tę inwestycję. Historię powstania Kanału Panamskiego przypomniał prof. Michał Leśniewski z Wydziału Historii UW.

POSŁUCHAJ

37:26

Kanał Panamski. Łączy Ocean Atlantycki z Oceanem Spokojnym już ponad 110 lat (Jedynka/Eureka)

Poza tym w audycji:

- Najwcześniejsze dzieje Polski do niedawna były osadzone w sztywnym gorsecie teorii, której wszyscy uczyliśmy się w szkole. Jak pisze prof. Przemysław Urbańczyk w swojej najnowszej książce, "Korzenie Polski", ta wizja, jak długo nieodświeżany schemat, uległa stopniowemu zużyciu, znudziła też samych mediewistów, zarówno historyków, jak i archeologów, którzy mieli już dość jałowego powtarzania jedynie słusznej wykładni.

Jak głęboko wstecz sięgają nasze korzenie? Skąd się wzięli Słowianie? Gdzie była stolica państwa wczesnopiastowskiego? Prof. Przemysław Urbańczyk, badacz wczesnego średniowiecza, w swojej najnowszej książce, "Korzenie Polski", próbuje odpowiedzieć na te i wiele innych pytań.

- Jak długo dzieła sztuki - rysunki, manuskrypty, obrazy - mogą być wystawione na działanie światła bez szkody dla stanu ich zachowania? Mikrofedometria to metoda, która pozwala precyzyjnie określić potencjalne zagrożenie w trakcie kilkuminutowych testów starzeniowych. Punkt pomiarowy ma średnicę zaledwie pół milimetra, a zmiany barwy w jego obrębie mogą "symulować" nawet siedmioletni kontakt ze światłem. Taki unikalny aparat do mikrofedometrii został skonstruowany w Krakowie i służy już w kilkudziesięciu placówkach muzealnych na całym świecie.

W "Eurece" opowiedział o nim prof. Tomasz Łojewski z Laboratorium Badań Dziedzictwa Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH w Krakowie.

Zobacz także:

Tytuł audycji: Eureka

Prowadziła: Katarzyna Kobylecka

Goście: prof. Przemysław Urbańczyk (badacz wczesnego średniowiecza, autor książki "Korzenie Polski"), prof. Tomasz Łojewski (Laboratorium Badań Dziedzictwa Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH w Krakowie) i prof. Michał Leśniewski (Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego)

Data emisji: 7.02.2025 r.

Godzina emisji: 19.10