Ład przestrzenny ważny dla człowieka. Jego nieprzestrzeganie kosztuje miliardy

Sposób ukształtowania przestrzeni wpływa na to, w jaki sposób postrzegamy daną okolicę. Np. sprzedając dom czy mieszkanie, potencjalny nabywca doceni fakt, że nieruchomość jest położona w logicznie przemyślanej przestrzeni, a nie w takiej, w której będzie miał problem z przemieszczaniem się. Warto wiedzieć, że w utrzymaniu ładu naszego otoczenia pomaga Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego, który określa zasady, co i w jaki sposób może być wybudowane na danym obszarze.

Prof. Przemysław Śleszyński z Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania przyznaje, że częściowo historia spowodowała zaburzenia w otaczającej nas przestrzeni. - To czas wojen, kiedy były silne spustoszenia, to zabory, kiedy polityka zaborców była wyniszczająca, to też okres Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, kiedy nie liczono się z racjonalnym zagospodarowaniem przestrzennym - wyjaśnia. Jednak większość przyczyn jest nie historyczna, ale współczesna.

Prawo w Polsce jest dziurawe

Na pierwszym miejscu gość Programu 1 Polskiego Radia stawia kwestię niewłaściwego prawa planistycznego, które w powszechnej ocenie ekspertów jest dziurawe. - Umożliwia lokalizowanie inwestycji we wszystkich miejscach, gdzie to możliwe - podkreśla. Zauważa, że jeśli prawo nie jest ścisłe, nie jest dokładne, nie jest przejrzyste, to tworzą się liczne furtki. Zwłaszcza że mamy mało miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, bo choć jest ich 50 tys., to obejmują zaledwie 1/3 powierzchni kraju. - A w tych planach jest silna nadpodaż gruntów budowlanych - ocenia.

Profesor zwraca uwagę, że nadmiernie odralnia się grunty z przeznaczeniem na budownictwo mieszkaniowe. Od 2003 odrolniono co najmniej 600 tys. hektarów gruntów, na których można osiedlić 12-13 milionów ludzi. - Nigdy nie będzie takiego popytu na mieszkania - mówi. Jeśli gdzieś jest dużo takich odrolnionych gruntów, to w praktyce można budować, gdzie się chce, a wzrasta odległość między budynkami. W Polsce to 200 metrów. A do każdego domu trzeba doprowadzić drogę, wodociąg, sieć elektryczną, czasami kanalizację. - Obliczyliśmy, że to rocznie kosztuje kilkanaście miliardów złotych - podkreśla.

Ludzie uciekają poza miasto, a to jest kosztowne

W Polsce daje się również zauważyć proces deurbanizacji miast, czyli przenoszenia się ludzi na tereny podmiejskie, z tym że w przeciwieństwie do takich miast jak Berlin, Londyn czy Amsterdam, gdzie ta zabudowa jest zwarta, w naszym kraju panuje chaos. - Koszty obsługi takich terenów są w Polsce 18 do 30 razy większe niż w miastach - wylicza. Poza tym to generuje korki na jezdniach, bo ludzie chcą dojechać do pracy, a rozproszona zabudowa powoduje, że transport publiczny staje się nieefektywny. Trzeba też dodać koszty straconego czasu i zwiększonej emisji spalin.

Prof. Przemysław Śleszyński podaje sposoby poprawy sytuacji. Trzeba objąć cały kraj planami i każda gmina powinna upublicznić, co i gdzie można budować. Poza tym trzeba ograniczyć nadpodaż gruntów budowlanych, a już odrolnione grunty przywrócić rolnictwu. Aby nie płacić odszkodowań tym, którzy je kupili, trzeba je objąć podatkiem, a wtedy właściciele sami je sprzedadzą.

W audycji również:

iCovid - elektroniczna platforma analityczna służąca do bardzo czułego badania wirusa SARS-CoV-2.
Zespół złożony z naukowców z Politechniki Gdańskiej we współpracy z Instytutem Biotechnologii i Medycyny Molekularnej, przy wsparciu specjalistów od modelowania komputerowego z Kalifornijskiego Instytutu Technologicznego (Caltech), stworzy impedancyjną platformę pomiarową (iCovid), która posłuży do badania mechanizmów atakowania ludzkich komórek przez wirusa SARS-CoV-2. Badacze wykorzystają do tego specjalne elektrody zbudowane z nanodiamentów, z którymi połączą receptor wykorzystywany przez wirusa do inwazji na ludzkie komórki. Na swoje badania uczeni otrzymali grant w konkursie Narodowego Centrum Nauki "Szybka ścieżka dostępu do funduszy na badania COVID-19". O projekcie opowie szef zespołu profesor Robert Bogdanowicz z Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej.

Czytaj także:

Gra o zdrowie. Jak poprawić styl życia przy pomocy aplikacji?

Nauka zdalna. "Pandemia wymusiła sięganie po nowe technologie"

Tytuł audycji: "Eureka"

Prowadził: Krzysztof Michalski

Goście: prof. Przemysław Śleszyński (Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk, jeden z autorów raportu nt. Polskiej Przestrzeni), prof. Robert Bogdanowicz (Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej)

Data emisji: 31.03.2021 r. 

Godzina emisji: 19.30

ag