Zanotowano najniższą temperaturę w historii pomiarów w Polsce. Blisko Czerwonych Wierchów

"Najniższa temperatura, jaką udało się zmierzyć" 

Sprawiły to specyfika położenia stacji oraz występujące warunki atmosferyczne. - Jest to najniższa wartość, którą udało się zmierzyć instrumentalnie w takich warunkach, zgodnych z wymaganiami Światowej Organizacji Meteorologicznej. We wcześniejszych latach, dekadach na obszarze Polski były już obserwowane niższe temperatury, ale nigdy nie zostały one zmierzone zgodnie z takimi wymogami, które są ogólnie przyjęte w meteorologii - mówi w Jedynce dr Bartosz Czernecki z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, odpowiedzialny za projekt badań mrozowisk tatrzańskich "Mrozowiska.pl". 

Badacze z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od trzech lat mierzą temperaturę tego specyficznego obszaru, który charakteryzuje się występowaniem bardzo niskich temperatur. W rejonie Czerwonych Wierchów ściany szczytów są wysokie, mają ok. 200-250 m. To sprawia, że chłodne powietrze może tam spływać grawitacyjnie z wyższych warstw atmosfery i osiadać na dnie kotła. 

- Rzeźba terenu jest bardzo specyficzna. Wklęsła forma terenu jest charakterystyczna dla cyrków lodowcowych - podkreśla gość Jedynki. - Grawitacyjne spływy chłodnych mas powietrza ze szczytów Tatr w kierunku dna doliny sprawiają, że może się tam gromadzić ten chłód. Powstają baseny chłodu i dzięki radiacyjnemu wypromieniowaniu ciepła mamy możliwość spadku tych temperatur nawet o 15, 20 czy 25 stopni mniej niż w otoczeniu stacji - wyjaśnia ekspert. 

Mrozowiska - co to takiego?

Mrozowisko to powierzchnia terenu, na której gromadzi się ciężkie, zimne powietrze, przy czym jego odpływ jest utrudniony, co sprzyja częstym przymrozkom. Czy w mrozowisku musi być lód? - Nie jest to warunek konieczny.  To, czy mamy akurat do czynienia z pokrywą śnieżną, lodową, to jest jeden z elementów, który wpływa na procesy fizyczne związane z wymianą ciepła między podłożem a atmosferą. Natomiast nie jest to warunek absolutnie konieczny do tego, żeby można było mówić o mrozowisku - tłumaczy gość audycji. 

Poza tym w audycji:

- Częściowe zaćmienie Słońca 29 marca. W Warszawie potrwa od godz. 11.50 do godz. 13.06. Faza maksymalna zjawiska, czyli moment, kiedy tarcza Księżyca przesłoni największą część tarczy Słońca, przypadnie na godz. 12.28. W szczycie zaćmienia zakryte będzie 15,6 proc. średnicy tarczy Słońca.

Gość: astronom Tomasz Bulik z Obserwatorium Uniwersytetu Warszawskiego.

- W prestiżowym czasopiśmie Nature Communication ukazał się artykuł naukowców z UAM. Odkryli oni, że spongina, kluczowy biomateriał w gąbkach, zawiera te same kolageny co u ssaków, a ich biokompozyty zawierają bromowane wiązania krzyżowe. Teraz pytanie: "Może wszyscy jesteśmy do pewnego stopnia gąbkami?" nie jest już tak absurdalne!

Gość: prof. Jakub Rybka z Centrum NanoBioMedycznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Zobacz także:

Tytuł audycji: Eureka

Prowadziła: Anna Stempniak

Goście: dr Bartosz Czernecki (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, odpowiedzialny za projekt badań mrozowisk tatrzańskich "Mrozowiska.pl"), prof. Jakub Rybka (Centrum NanoBioMedycznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), Tomasz Bulik (astronom, Obserwatorium Uniwersytetu Warszawskiego)

Data emisji: 24.03.2025 r. 

Godzina emisji: 19.10

ans/kor