Historia kolekcjonerstwa, czyli korzenie współczesnych muzeów

Definicja muzeum 

Jak przyznaje gość audycji dr Paweł Ignaczak z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i Muzeum Warszawy, stworzenie jednej definicji muzeum jest niezwykle trudne. - Muzeum na przestrzeni wieków zmieniało się znacznie, a co więcej istnieją różne typy muzeów, zajmujących się różnymi sprawami - mówi na antenie Programu 1 Polskiego Radia. - Stworzenie jednej definicji jest niezwykle trudne, świadczą o tym spory, jakie się toczą w obrębie ICOM-u, czyli najważniejszej instytucji międzynarodowej przy UNESCO zajmującej się sprawami muzeum - tłumaczy. 

Tworząc definicję muzeum najlepiej porównać zbliżone do siebie instytucje i zastanowić się nad różnicami, które występują między nimi. - Instynktownie wyczuwamy, że muzea, biblioteki i archiwa to instytucje, które zajmują się bardzo podobnymi rzeczami, np. badaniem przeszłości lub badaniem przyrody. Biblioteki i archiwa to instytucje, które zajmują się badaniem tekstów i tam obiekt kultury materialnej schodzi na drugi plan - wyjaśnia ekspert. - W muzeum to obiekty materialne są świadkami przeszłości, które dla muzealników są najważniejszym źródłem badań - dodaje. 

Muzea kiedyś i dzisiaj 

Zauważalna jest większa rola muzeum w czasach współczesnych - pełni więcej funkcji niż kiedyś. - Od kilkudziesięcioleci widzimy ogromną przemianę muzeów, które stają się niezwykle ważnymi aktorami w życiu społecznym i co więcej, społeczeństwa domagają się tego od muzeów, aby były aktywne, otwarte na coraz szersze rzesze społeczeństwa - zauważa dr Paweł Ignaczak. - Kiedyś muzea były miejscami niezwykle elitarnymi, ograniczonymi dla wąskiej gruby publiczności, ludzi zamożnych, utytułowanych, czyli takich, którzy z jakiegoś powodu mogli dostać się do muzeum - opowiada gość Jedynki. 

Historia kolekcjonerstwa 

Sięga prehistorii i aktywności człowieka, począwszy od zbierania muszelek. - To jest taki znany przykład. W jednej z jaskiń odkryto zgromadzone muszle, niekiedy o bardzo zaskakujących, rzadkich kształtach. Badacze, którzy zajmowali się tym znaleziskiem, zaproponowali taką interpretację, że mamy do czynienia z jedną z pierwszych kolekcji - zaznacza. - Więc zbieranie rzeczy wyjątkowych, takich, które są rzadkie i poprzez swoją rzadkość zaskakujące, a przez to cenne dla jakieś grupy ludzi - opowiada. 

Wiedzę na temat kolekcjonerstwa starał się porządkować niemiecki historyk sztuki, archeolog Johann Joachim Winckelmann. - Wprowadza on zupełnie nowe rozumienie sztuki i to jest rzecz rewolucyjna - przyznaje rozmówca Katarzyny Jankowskiej. - Pisze on, że najlepszą sztukę stworzyli Grecy, ponieważ zbliżyli się oni do pewnego niematerialnego ideału piękna, które jest obiektywne i które istnieje w niematerialnym świecie. Według tej koncepcji to sztuka staje się najwyższym wyrazem geniuszu ludzkiego - opisuje. 

Słowo muzejon w jezyku greckim oznacza miejsce, któremu towarzyszą muzy, w szerszym znaczeniu jest to przestrzeń inspiracji, spotkań i dyskusji. W historii muzealnictwa pionierską rolę odegrały rzymskie świątynie sztuki: Muzea Kapitolińskie, czy Muzea Watykańskie, gdzie zapoczątkowano ekspozycje dla publiczności. Dziś podobne placówki są również ośrodkami prowadzenia badań naukowych i rozwoju edukacji. 

Ponadto w audycji: 

W historii polskiego sportu okresu międzywojennego postacią pomnikową, a dziś nieco zapomnianą, była Stanisława Walasiewicz. Wybitna lekkoatletka, złota i srebrna medalistka olimpijska z Los Angeles i Berlina, zdobywała medale w biegach na różnych dystansach, a niektóre jej rekordy przetrwały do połowy lat 60. XX wieku, inspirowała wielu sportowców. Wystawę fotograficzną poświęconą Stanisławie Walasiewicz przygotowało Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie. Gościem audycji była Marzena Jaworska, kuratorka ekspozycji.

Czytaj również: 

Tytuł audycji: Eureka

Prowadzi: Katarzyna Jankowska 

Goście: dr Paweł Ignaczak (Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie i Muzeum Warszawy), Marzena Jaworska (Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie) 

Data emisji: 25.10.2021 r. 

Godzina emisji: 19.30 

ans