Dwieście lat temu, przemówiły egipskie hieroglify

Data publikacji: 25.09.2022 17:33
Ostatnia aktualizacja: 26.09.2022 15:58
Ten tekst przeczytasz w 2 minuty
Hieroglify
Hieroglify, Autor - pixabay.com
Jean-François Champollion, 27 września 1822 roku, poinformował o odczytaniu hieroglifów egipskich znajdujących się na kamieniu z Rosetty. Ten dwujęzyczny egipsko-grecki napis okazał się kluczem do złamania szyfru pisma starożytnych Egipcjan. 

Swoje odkrycie Champollion opisał w artykule, któremu nadał formę listu. Przesłał go do sekretarza francuskiej Akademii Inskrypcji i Literatury. To wydarzenie uznano za narodziny nowoczesnej egiptologii. Wówczas bowiem uczeni otrzymali szansę zrozumienia historii i kultury państwa faraonów. - Do roku 1822, w którym Champollion ogłosił swoje odkrycie, badacze zmuszeni byli korzystać z, często niedokładnych i szczątkowych, przekazów autorów grecko - rzymskich - mówi dr Filip Taterka, egiptolog z Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauk.

Przekazy te sugerowały, że hieroglify były pismem oderwanym od jakiegokolwiek języka i służącym do zapisu idei nierzadko abstrakcyjnych. - Odkrycie Champolliona pokazało, że często te teksty zawierały informacje dotyczące bogów, tego co dzieje się w zaświatach, ale często były to też teksty zwykłe, mówiące o tym co się działo w kraju w przeszłości, co się działo obecnie, były to teksty administracyjne - wylicza gość audycji "Eureka". Jednocześnie dodaje, że Egipt w tym momencie został w pewnym stopniu odarty ze swojej tajemniczej aury.

Champollion. Uzdolniony lingwista

Sam Jean-François Champollion był niezwykle uzdolnionym lingwistą. Egiptem zainteresował się już jako młody chłopak. Nazywany jest "uczonym gabinetowym" z racji tego, że pozyskiwał odpisy tekstów egipskich, a następnie analizował je w zaciszu swojego gabinetu. Dr Filip Taterka poczynił tu jednak pewne zastrzeżenie. - Do odczytania hieroglifów, niewątpliwie tak to wyglądało. Champollion był też naukowcem stosunkowo młodym. Miał wówczas 32 lata. Należy powiedzieć, że wówczas zabytki egipskie nie były tak powszechnie dostępne - przypomina w rozmowie z Katarzyną Kobylecką. 

Swoistym "kamieniem milowym" w procesie odczytania egipskich hieroglifów, był tzw. kamień z Rosetty. To fragment steli, na której zapisano dekret synodu kapłańskiego, z roku 196 p.n.e., w sprawie ustanowienia kultu króla Ptolemeusza V Epifanesa. - Tym, co wyróżnia kamień z Rosetty, spośród wcześniejszych zabytków było to, że ten dekret zapisano trzema językami i trzema pismami - wyjaśnia dr Filip Taterka. Oprócz hieroglifów w klasycznym języku egipskim, pojawiły się również: język i pismo demotyczne oraz język i alfabet grecki. 

POSŁUCHAJ

25:00

Dwieście lat temu, przemówiły egipskie hieroglify (Eureka/Jedynka)

 

W audycji również:

Powojenne szacunki wskazywały, że zniszczeniu uległo 14 000 spośród 22 000 zakładów przemysłowych - czyli 64 proc. istniejących przed wojną. Do tego należy dodać 85 000 warsztatów rzemieślniczych. Sam przemysł metalowy utracił 60 proc. mocy produkcyjnych na skutek dewastacji oraz wywozu maszyn. W przypadku przemysłu węglowego sumaryczne straty obliczono na 3,2 mld przedwojennych złotych.

Tytuł audycji: Eureka

Prowadziła: Katarzyna Kobylecka

Goście: prof. Andrzej Zawistowski (historyk z Katedry Historii Gospodarczej i Społecznej SGH w Warszawie i Instytutu Pileckiego), dr Filip Taterka (egiptolog z Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN)

Data emisji: 23.09.2022

Godzina emisji: 19.30

mg

Motywy
Motywy
cover
Odtwarzacz jest gotowy. Kliknij aby odtwarzać.