W Toruniu trwa właśnie Światowy Kongres Kopernikański. - Do Torunia zjechali najznamienitsi przedstawiciele dziedzin nauki, którymi zajmował się Mikołaj Kopernik. Debaty, spotkania i wykłady, które w Toruniu zagościły od 18 lutego, potrwają jeszcze dobrych kilka dni - komentuje Robert Szaj.
Wśród uczestników znajduje się m.in. pięciu noblistów, którzy w debacie dotyczącej rozwoju i przyszłości nauki, rozmawiali m.in. o tym, w jaki sposób Mikołaj Kopernik inspiruje współczesnych naukowców.
Pierwszy na świecie, który stworzył teorię naukową
Robert Szaj zwraca uwagę, że teoria heliocentryczna autorstwa Mikołaja Kopernika była "bardzo zaawansowaną teorią naukową, która swoje potwierdzenie obserwacyjne znalazła dopiero w obserwacjach XIX-wiecznych astronomów".
- Mikołaj Kopernik był pierwszym naukowcem na świecie, który stworzył teorię naukową i naukowe spojrzenie na świat zamknął w udowodnionej w sposób teoretyczny teorii. Gdyby nie spotkanie na lubawskim zamku w 1539 roku i przekonanie Mikołaja Kopernika do tego, aby opublikował swoje dzieło "De revolutionibus" cztery lata później w Norymberdze, to zapewne to, do czego doszedł Mikołaj Kopernik, byłoby dziełem naukowców kilkadziesiąt, a może i ponad 100 lat później - wyjaśnia Robert Szaj.
W ten sposób, jak przypuszcza gość Jedynki, "rozwój nauki i techniki opóźniłby się co najmniej o kilkanaście, a być może o kilkadziesiąt lat i dzisiaj żylibyśmy w czasach analogowego radia, analogowych aparatów fotograficznych, tradycyjnych telefonów, a na pewno nie smartfonów i aparatów cyfrowych". - Pewnie dzisiaj bylibyśmy świadkami pierwszych lotów w kosmos i podboju Księżyca - tłumaczy ekspert.
Dlaczego wybrał Warmię?
Mikołaj Kopernik urodził się w Toruniu, później studiował w Akademii Krakowskiej i w szeregu innych uczelni, ale jednak związał się z Warmią.
- Warmia miała w tamtym czasie bardzo dużą autonomię na obszarze Prus Królewskich i tytuł biskupa warmińskiego wiązał się również z tytułem książęcym (…). Tak się złożyło, pewnie przez przypadek, że wuj Mikołaja Kopernika Łukasz Watzenrode został biskupem warmińskim i już opiekował się braćmi Kopernik: Andrzejem i Mikołajem - mówi Robert Szaj.
Ojciec Mikołaja Kopernika był znanym kupcem krakowskim, toruńskim i gdańskim, ale ze względu na poważne problemy w obrocie miedzią, rodzina zbankrutowała. Rok później, gdy Mikołaj Kopernik miał 10 lat, jego ojciec zmarł, a opiekę nad braćmi przejął brat ich mamy - Łukasz Watzenrode. Wuj zabezpieczył ich finansowo, obsadzając na stanowiskach kanoników fromborskich, co wiązało się z regularnymi, dożywotnimi przychodami czerpanymi z majątku kapituły warmińskiej. - Mikołaj Kopernik został na Warmii, ponieważ tutaj miał stałe źródło przychodu i mógł pozwolić sobie na to, żeby żyć tu na odpowiednim poziomie - zauważa Robert Szaj.
Poza tym w audycji:
Światowy Kongres Kopernikański to wydarzenie, które jest kulminacją obchodów 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika przypadającej na 19 lutego. W jego obradach udział bierze kilkuset uczonych z całego świata.
Organizatorami Kongresu są Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie oraz Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk. Ze względu na bogate i wciąż żywe oraz rozwijane tradycje kopernikańskie w tych ośrodkach Kongres będzie miał formułę kroczącą. Obrady będą odbywały się kolejno w Toruniu, Krakowie i Olsztynie i z powrotem w Toruniu. Materiał Tomasza Zielenkiewicza.
Czytaj także:
Tytuł audycji: "Eureka"
Prowadził: Artur Wolski
Gość: Robert Szaj (dyrektor TVP Nauka oraz twórca fundacji Nicoalus Copernicus)
Data emisji: 20.02.2023 r.
Godzina emisji: 19.30
DS
Jaki byłby świat bez wiedzy, którą zostawił Mikołaj Kopernik? - Jedynka - polskieradio.pl