W poszukiwaniu pokarmu. Wędrówki ptaków

Wędrówki ptaków - dlaczego ptaki migrują?

Wędrówki ptaków (migracje) to zjawisko przemieszczania się ptaków między dwoma obszarami - lęgowiskiem i zimowiskiem - spowodowane zmianami warunków atmosferycznych, które powodują niedostępność pokarmu.

Skłonność ptaków do wędrówki jest utrwalona dziedzicznie (krótko przed okresem wędrówki zwierzęta osiągają dojrzałość wędrówkową). Jest ona możliwa dzięki ich wrodzonym umiejętnościom orientacji. Dla gatunków migrujących dniem punktem orientacyjnym jest słońce, dla nocnych wędrowców - gwiazdy. 

Ptaki mogą wędrować na krótkich dystansach, np. z północnej do zachodniej Europy (m.in. skowronek, czajka, rudzik) lub na długich dystansach, np. z Europy do Afryki (m.in. bocian biały, jaskółki, jerzyk, wilga).

Przemieszczają się w kluczu, w którym pierwszy ptak (co jakiś czas następuje wymiana) przecina powietrze, tworzy tunel aerodynamiczny. To pozwala pozostałym osobnikom zaoszczędzić energię. W trakcie podróży zwierzęta komunikują się między sobą, korygują także kierunek lotu.

Czytaj także:

W świecie ptaków już nastała zima

Polska znajduje się na drodze wędrówek wielu gatunków. Jak powiedział w audycji "Cztery pory roku" Sebastian Menderski z olsztyńskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków, choć tegoroczna migracja powoli dobiega końca, na polskim niebie wciąż dużo się dzieje.

- Ostatnie dni to masowy przelot czeczotki. To piękny ptak z czerwonym czołem, który bardzo chętnie siada na brzozach, by poczęstować się nasionami, i na znienawidzonej przez przyrodników nawłoci, która się rozsiewa wszędzie. Słychać je od rana do wieczora, latają mniejszymi i większymi stadami - wyjaśnił.

Menderski wskazał, że w świecie ptaków nastała już zima. - Przyleciały do nas gatunki charakterystyczne dla okresu zimowego. Są to, oprócz czeczotki, śnieguły, rzepołuchy, jemiołuszki, gile - wyliczył. - Przylecieli do nas goście z Litwy, Finlandii. Wiemy to chociażby na podstawie obrączek, które niektóre ptaki noszą. Część zostanie u nas, dla innych Polska to przystanek - wytłumaczył.

W związku z coraz cieplejszymi zimami zwiększa się grupa ptaków, które rezygnują z wędrówki. - Brak pokarmu to czynnik, który motywuje ptaki do przemieszczania się. Gdy pokarm jest, a pogoda nie jest ekstremalna, nie ma śniegu, nie ma mrozu, to ptaki nie mają potrzeby lecieć dalej - zaznaczył gość radiowej Jedynki.

Czytaj także:

Tytuł audycji: Cztery pory roku

Prowadziła: Agnieszka Kunikowska

Gość: Sebastian Menderski (Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków - oddział w Olsztynie)

Data emisji: 8.11.2023 r. 

Godzina emisji: 9.00-12.00

kk