Jak dobrze znamy polskie kolędy?
- Kolędowanie to jedna z najważniejszych świątecznych tradycji w Polsce, która trwa nieprzerwanie od kilku wieków.
- Okazuje się, że większość zna tylko pierwszych kilka zwrotek polskich kolęd.
Formy przestarzałe
Problem z zapamiętaniem tekstu kolęd może wynikać z tego, że bardzo stare utwory zawierają wiele słów, które już nie są użytkowane we współczesnej polszczyźnie. - Jest bardzo piękna kolęda, która zaczyna się od słów "Bracia, patrzcie jeno jak niebo goreje". Ani jeno ani goreje nie istnieją w języku polskim, dlatego, że te formy są przestarzałe, zabytkowe - mówi w Programie 1 Polskiego Radia Joanna Wenek, nauczycielka języka polskiego. - Tak samo śpiewanie "czem prędzej" jest hiperpoprawne, zgodne z tekstem kolędy też właściwie nie istnieje, śpiewamy "czym prędzej" - dodaje.
Kolęda "Bóg się rodzi" nazywana jest z kolei najbardziej matematycznym utworem. Składa się z wielu paradoksów. - "Bóg się rodzi, moc truchleje" i zadajemy sobie pytanie, dlaczego moc truchleje, skoro urodziła się najwyższa istota - zwraca uwagę rozmówczyni Weroniki Puszkar. - "Ogień krzepnie, blask ciemnieje", "Ma granice nieskończony" - matematycy mówią, że to jest w ogóle nielogiczne - podkreśla.
"Niektóre kolędy miały po 20-40 zwrotek"
Mylenie słów kolęd było powszechne już w XVII wieku. - Kolędy miały po 20 lub po 40 zwrotek i tak jak obecnie, ludzie pamiętali tylko pierwsze trzy lub cztery zwrotki - wyjaśnia Joanna Wenek. - Pojawiała się fraza o tym, jak wiele magnesu jest w tobie, to śpiewano zamiast magnesu - magnez. Mylono pierwiastek z przyciąganiem, z tą jasnością, jaka pojawia się wokół nowonarodzonego. To było śpiewanie bez zrozumienia - zauważa.
POSŁUCHAJ
Jak dobrze znamy polskie kolędy? (Sygnały dnia/Jedynka)
Zobacz też:
Tytuł audycji: Sygnały dnia
Materiał: Weronika Puszkar
Data emisji: 14.12.2023
Godzina emisji: 7.44
ans
