"Błędy i wypaczenia" II niepodległości: co nam się nie udało w dwudziestoleciu międzywojennym

Częste zmiany rządów. Zamach majowy w 1926 roku. W latach 1931-32 proces brzeski skierowany przeciwko opozycji, której liderzy zostali osadzeni w Berezie Kartuskiej. Autorytarne rządy piłsudczyków. Niezlikwidowane bezrobocie skutkujące strajkami i manifestacjami. Ludzie zabici podczas interwencji policji w trakcie takich demonstracji, np. w Krakowie i we Lwowie. Głód ziemi i przeludnienie wsi, analfabetyzm, niski poziom dobrobytu społeczeństwa.

Wybory do Sejmu Ustawodawczego i polityka międzynarodowa

Polityka międzynarodowa odrodzonej Polski wiązała się z dużymi wyzwaniami. Po wojnie polsko-bolszewickiej i ukształtowaniu granic potrzeba było też integracji wewnętrznej państwa złożonego z trzech zaborów. Sejm Ustawodawczy po pierwszych wyborach przekazał swoje kompetencje Sejmowi I kadencji, a wraz z nimi masę problemów wewnętrznych, z którymi sam się wcześniej borykał.

Piłsudski nie dopuścił do utworzenia rządu na czele z Korfantym. Sytuacja się coraz bardziej komplikowała, gdyż prawica chciała przeforsować wniosek o wotum nieufności dla Marszałka. Ostatecznie doszło do porozumienia i powstał kompromisowy gabinet Juliana Nowaka, konserwatysty krakowskiego.

- Wchodzimy jeszcze głębiej w ten węzeł pamięci, w którym odkrywamy zjawisko "spór między demokracją a władzą jednostki". Władzą, którą można nazwać także autorytarną, i władzą, w której część z nas dopatruje się jedynego skutecznego środka obrony przed zagrożeniami płynącymi z nadużyć demokracji lub z oddania demokracji w ręce sił niewłaściwych - mówi na antenie Jedynki prof. Andrzej Nowak. - Wybory do Sejmu Ustawodawczego i ordynacja do nich ustalona przez Tymczasowego Naczelnika Państwa może być uznana za wielki sukces - opowiada. 

Zabójstwo Gabriela Narutowicza

Gabriel Narutowicz jako pierwszy w historii Polski został wybrany na urząd prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 9 grudnia 1922, otrzymując 289 głosów liczącego 555 posłów i senatorów Zgromadzenia Narodowego. 

16 grudnia 1922 roku w gmachu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych Narutowicz uczestniczył w otwarciu dorocznego Salonu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Podczas zwiedzania wystawy w sali nr 1 Eligiusz Niewiadomski oddał do prezydenta z małej odległości trzy strzały z pistoletu. 

Haniebny czyn zamachu na głowę państwa musiał stanowić dla Piłsudskiego wstrząsające zaprzeczenie pięknego dzieła odbudowy państwa po latach niewoli. Czy Marszałek wciela się w rolę przeciwnika demokracji? - Skoro demokracja nie potrafi funkcjonować dobrze i przynosi wybór prezydenta, którego następnie ci, którzy uważają się za rzeczników, odrzucają i w nagonce przygotowują jego morderstwo, to prowadzi Piłsudskiego do ustawienia się w roli przeciwnika demokracji, jako kogoś, kto chce ją obejść, żeby robić to, co uważa za słuszne dla Rzeczpospolitej - podkreśla gość audycji. 

Czytaj więcej: