Niezwykłe miasto. "Lato z Radiem" w Grudziądzu
- W audycji "Lato z Radiem" odwiedziliśmy Grudziądz, miasto położone w województwie kujawsko-pomorskim.
- Zwiedziliśmy m.in. zabytkowe spichlerze, oczyszczalnię i przepompownię ścieków oraz planetarium i obserwatorium. Przejechaliśmy się tramwajem i odpoczęliśmy na jednym z ROD.
Grudziądz to miasto położone na prawym brzegu Wisły, w północnej części województwa kujawsko-pomorskiego. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego z 31 grudnia 2023 roku mieszka tu ok. 90 tys. osób.
Największymi - a zarazem najstarszymi - zabytkami Grudziądza są: średniowieczny układ urbanistyczny Starego Miasta, mury miejskie z XIV/XV wieku z Bramą Wodną, pozostałości zamku krzyżackiego z drugiej połowy XIII wieku oraz zespół spichrzów z XIII-XVII wieku.
- Możemy je oglądać z dwóch najdłuższych mostów w kraju - powiedziała w audycji "Lato z Radiem" Justyna Malewska-Sempołowicz, prezeska koła Przewodników PTTK im. Józefa Błachnio w Grudziądzu.
Europejski Szlak Gotyku Ceglanego
Grudziądz znajduje się na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego (EuRoB). EuRoB to stowarzyszenie zrzeszające miasta, miejscowości, regiony, gminy i instytucje, na których obszarze znajdują się gotyckie budowle z cegły bądź których siedziba mieści się w ceglanym gotyckim budynku. Szlak łączy kilkaset sakralnych i świeckich budowli w Danii, Niemczech i Polsce.
W Grudziądzu stoją m.in. niezwykłe spichlerze. - Grudziądz był miastem, które pośredniczyło w skupowaniu i sprzedaży zboża. Z uwagi na to, że tego zboża było bardzo dużo, coraz więcej, powstawały kolejne spichlerze. Do dziś zachowało się ich 26 - wskazała Justyna Malewska-Sempołowicz.
O jednym z najważniejszych obiektów fortecznych północnej Polski - Twierdzy Grudziądz, której centralnym punktem jest Cytadela - opowiedział w radiowej Jedynce Mariusz Żebrowski, historyk, archiwista, społeczny opiekun zabytków. - Jest co zwiedzać - zaznaczył.
Marso/shuuterstock.com Planetarium i Obserwatorium
Planetarium powstało w 1972 roku, z okazji 450. rocznicy pobytu Mikołaja Kopernika w Grudziądzu. Znajdujący się na terenie Zespołu Szkół Technicznych przy ul. Hoffmanna obiekt pełni rolę pracowni astronomicznej i ośrodka popularyzacji astronomii.
Uzupełnieniem planetarium jest obserwatorium astronomiczne, w którym za pomocą teleskopu zwierciadlanego Meniscas o średnicy obiektywu 150 mm i ogniskowej 2250 mm obserwuje się plamy na Słońcu oraz gwiazdy i planety.
- To jest fenomen w skali europejskiej, na pewno polskiej. To jest drugie planetarium w naszym kraju, powstało po planetarium chorzowskim. Jedno z pięciu, gdzie mamy dwie aparatury - cyfrową i analogową - wyjaśnił w audycji "Lato z Radiem" Sebastian Soberski, astronom, kierownik Planetarium i Obserwatorium w Grudziądzu.
Zabytkowa Oczyszczalnia i Przepompownia
Jej początki sięgają 1906 roku, do użytku została oddana rok później. - Wówczas był to ewenement na skalę europejską, ponieważ w tym czasie nie myślano jeszcze o oczyszczaniu ścieków - zauważyła Małgorzata Paździor-Roclawski, dyrektorka biura zarządu Miejskie Wodociągi i Oczyszczalnia Sp. z o.o.
Poza przepompownią funkcjonującą przy wysokich stanach Wisły, kiedy odpływ ścieków nie mógł następować grawitacyjnie, w budynku zbudowano również mechaniczną oczyszczalnię ścieków.
Obiekt funkcjonował do 1980 roku. Dziś jest pamiątką świadczącą o możliwościach techniki sprzed ponad stu laty. Poza elementami infrastruktury technicznej w starej przepompowni można zobaczyć eksponaty związane z historią Grudziądza.
Solanki Termalne Geotermia Grudziądz
W Grudziądzu znajduje się jedyna w Europie piramida z tężnią solankową, przeznaczona do inhalacji aerozolem sporządzonym z naturalnej solanki, bogatej w urozmaicony skład minerałów, który pomaga w stanach ogólnego wyczerpania organizmu, leczeniu górnych dróg oddechowych i nadciśnienia tętniczego.
Więcej opowiedziały w radiowej Jedynce Małgorzata Kosińska, prezeska Geotermii Grudziądz i Anna Lagowska, kierowniczka Pracowni Rehabilitacji. - Nasza woda posiada status wody mineralnej leczniczej. Jest zupełnie czysta, pozbawiona drobnoustrojów - wytłumaczyła gościni "LzR".
Niezwykła przejażdżka tramwajem
Grudziądz jest najmniejszym miastem w Polsce posiadającym samodzielną sieć tramwajową niebędącą częścią systemu tramwajowego większego miasta. Dla turystów po mieście kursują zabytkowe tramwaje, a jedna z linii prowadzi przez Rynek Główny.
- Tylko 16 miast w Polsce posiada linię tramwajową, z czego Grudziądz jest najmniejszym, ma też najkrótszą długość torowisk - tylko 9 km - zwrócił uwagę Dawid Schoenwald z Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu.
uslatar/shuttertsock.com Rodzinne ogródki działkowe w Grudziądzu
Grudziądz uznawany jest za kolebkę idei rodzinnych ogródków działkowych. Pierwszy - ROD "Kąpiele Słoneczne" - założony został przez doktora Jana Jalkowskiego w 1897 roku. Miasto stara się pielęgnować tę tradycję. O czym opowiedział w radiowej Jedynce Piotr Gadzikowski, prezes Okręgu Toruńsko-Włocławskiego Polskiego Związku Działkowców.
Poprzednie audycje:
----
"Lato z Radiem" to kultowa audycja nadawana latem w Programie 1 Polskiego Radia, po raz pierwszy wyemitowana 1 lipca 1971 roku. Pomysłodawcą i pierwszym szefem audycji był Aleksander Tarnawski. Początkowo był to magazyn turystyczny, trwający tylko kilkanaście minut. Nowością już pierwszych wydań była emisja na żywo, co w latach 70. XX wieku było nowatorskie. Sygnałem "Lata z Radiem" od początku jest "Polka dziadek". Letnim audycjom od wielu lat towarzyszą również muzyczne koncerty i Pikniki Rodzinne.
"Lato z Radiem" na antenie Programu 1 Polskiego Radia codziennie, od poniedziałku do soboty, w godz. 9.00-12.00. Słuchaj też na stronie www.latozradiem.pl oraz w aplikacji mobilnej "Lato z Radiem".
kk/wmkor
