Połączyć wzniosłe z przyziemnym
Twarz księdza Józefa Tischnera nazywano "terapeutyczną". I rzeczywiście, kiedy dziś patrzymy na zdjęcia przedstawiające uśmiechniętego filozofa, humor automatycznie poprawia się również nam. - Umiał łączyć wzniosłe z przyziemnym, przystępne z filozoficznym i jowialność z powagą - podkreśla Mikołajczuk. Teksty filozoficzne i publicystyczne Tischner pisał piękną polszczyzną, a odnaleźć się w nich mógł każdy. Bez względu na stopień wykształcenia.
W jakim środowisku wzrastał ksiądz Tischner?
Ksiądz Józef Tischner urodził się w Starym Sączu i przez całe życie promował kulturę góralską. W jednym z archiwalnych nagrań przyznawał, że Podhale ma w sobie coś z "szerokich horyzontów". - Ludzie stamtąd to przeważnie obieżyświaty. Byli w Ameryce, w Niemczech, we Francji, na Węgrzech, byli też gdzieś za Uralem. Później wracali do swoich domów, bo tutaj czuli ojczyznę - precyzował.
Jako dziecko nauczyciela, mały Józef należał do środowiska inteligencji. Jednocześnie, mieszkając na wsi, nie mógł się różnić od innych dzieci. - Musiałem gadać jak one, kląć jak one i starać się robić mniej więcej to, co one. W ten sposób żyłem jakby na pograniczu tych dwóch światów, z bardzo mocnym zresztą ładunkiem uczuć patriotycznych - zwracał uwagę w nagraniu sprzed lat.
Etos góralski u Tischnera
Choć przez całe dorosłe życie ks. Tischner żałował, że nie dane mu było uczyć się języków obcych, rozmiłował się w gwarze góralskiej. - Mam teorię, że jeśli jakiejś tezy filozoficznej nie da się przełożyć na góralski, to ona nie jest prawdziwa - żartował. Dodawał jednocześnie, że w etosie góralskim często przyjaźń jest ważniejsza aniżeli prawda. - Kolegi się nie zdradza, a prawdę zawsze można naciągnąć - tłumaczył.
Tytuł audycji: Kulturalna Jedynka
Prowadziła: Magda Mikołajczuk
Data emisji: 4.02.2025 r.
Godzina emisji: 23.10
mg/kor
Ks. Józef Tischner patronem roku 2025. "Umiał łączyć wzniosłe z przyziemnym" - Jedynka - polskieradio.pl