Pierwowzór postaci filmowego Indiany Jonesa

Charakterystyczny kowbojski, filcowy kapelusz i lniana koszula - tak prezentuje się Indiana Jones i tak też na zdjęciach sprzed 100 lat został uwieczniony Hiram Bingham.

W 1911 r. dotarł on do położonego na wysokości 2500 m Machu Picchu. W kolejnych latach organizował wyprawy, w czasie których oczyszczono ruiny z roślinności i sporządzono mapy. Do metod pracy Binghama mają obecnie naukowcy wiele zastrzeżeń, nie mniej to dzięki niemu miejsce to zyskało światowy rozgłos.

Dziś Machu Picchu widnieje na liście światowego dziedzictwa UNESCO i jest jedną z największych atrakcji turystycznych Peru.
W 145. rocznicę urodzin Hirama Binghama  (19.11.1875 r.) przypomnimy postać badacza i okoliczności odkrycia "podniebnego" miasta Inków.    

Prof. Józef Szykulski przypomina, że ojciec Hirama Binghama był kaznodzieją, więc syn studia rozpoczął na wydziale teologi. Ale to nie było jego przeznaczenie. Później studiował historię, a w zasadzie antropologie kultury na renomowanych uczelniach Uniwersytecie Yale’a (w New Haven), Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley oraz na Uniwersytecie Harvarda. Później pracował jako wykładowca akademicki.

W 1911 roku dokonał gwałtownego zwrotu w karierze zawodowej. Po kongresie w Santiago zainteresował się historią Inków. Zebrał fundusze i ruszył w peruwiańskie Andy szukać legendarnej Vilcabamby, ostatniej stolicy Inków. Ironią historii jest to, że Bingham dotarł do Vilcabamby, ale uznał, że ruiny miasta są zbyt mało imponujące jak na stolicę i wycofał się, koncentrując się na Machu Picchu.

Gość Programu 1 Polskiego $Radia zwraca uwagę, że Bingham nie był pierwszym przedstawicielem zachodniej cywilizacji, który dotarł do Machu Picchu. Pierwszym był w II. poł. XIX wieku Augusto Berns, Niemiec, który u podnóża Machu Picchu zbudował tartak. On dokonywał grabieży inkaskich zabytków, które następnie sprzedawał w Europie.

Czytaj także:

Prace poszukiwawcze prowadzone od pierwszej wyprawy Binghama pozwoliły na odkrycie tysięcy zabytkowych przedmiotów, w tym mumii, srebrnych posążków, złotych spinek i naczyń ceramicznych. Łącznie Hiram Bingham wywiózł legalnie do Stanów Zjednoczonych 4000 zabytkowych przedmiotów, które trafiły na Uniwersytet Yale’a. - Miały być zwrócone, ale Amerykanie zapomnieli o tym - mówi archeolog. Rząd peruwiański dopiero 9 lat temu doprowadził do ich zwrotu.

Prof. Józef Szykulski podkreśla, że Machu Picchu nigdy nie zostało zajęte przez Hiszpanów, dzięki czemu zachowało się w oryginalnej, pierwotnej formie wybudowanej przez Inków, w przeciwieństwie do Cusco, które zostało generalnie przebudowane.

Jego zdaniem, w postaci filmowego Indiany Jonesa jest dużo cech, jakie miał Hiram Bingham.

Tytuł audycji: Eureka

Prowadziła: Katarzyna Kobylecka

Gość: prof. Józef Szykulski (Instytut Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego, kierownik Pracowni Archeologii Pozaeuropejskiej)

Data emisji: 20.11.2020 

Godzina emisji: 19.08

ag