Nobel 2022 w dziedzinie fizjologii lub medycyny. "Svante Pääbo rozwinął nową gałąź nauki"

Data publikacji: 03.10.2022 21:40
Ostatnia aktualizacja: 04.10.2022 11:50
Ten tekst przeczytasz w 2 minuty
Prof. Svante Pääbo zdobył Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny
Prof. Svante Pääbo zdobył Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny, Autor - PAP/EPA/Karsten Moebius / handout
Po raz pierwszy Nagrody Nobla przyznane zostały w roku 1901. Jednym z trzech Nobli naukowych jest nagroda w dziedzinie fizjologii lub medycyny przyznawana przez Zgromadzenie Noblowskie Instytutu Karolińska. Laureatem tego wyróżnienia za rok 2022 został szwedzki biolog i genetyk ewolucyjny - prof. Svante Pääbo. Co zdecydowało o jego sukcesie?
  • Prof. Svante Pääbo dokonał istotnych odkryć związanych z ewolucją homo sapiens, badając genomy neandertalczyka oraz tzw. człowieka z Denisowej Jaskini na Syberii.
  • Okazało się, że w ciągu wielu tysięcy lat doszło do transferu genów tych wymarłych człowiekowatych do genomu homo sapiens. To ma ogromne znaczenie fizjologiczne, m.in. wpływa na funkcjonowanie naszego układu odpornościowego.
  • Według członków Zgromadzenia Noblowskiego przełomowe odkrycia prof. Svante Pääbo były początkiem nowej dyscypliny naukowej - paleogenomiki.

- Svante Pääbo rozwinął nową gałąź nauki. Wykorzystując nowoczesne zdobycze medycyny i biologii molekularnej, czyli analizę DNA, pozwolił nam dowiedzieć się, może nie dokąd zmierzamy, ale skąd jesteśmy i jakie są nasze początki. Wydaje mi się, że to pierwsza Nagroda Nobla przyznana za tak naprawdę podróż w czasie - komentuje prof. Michał Grąt, badacz, lekarz z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Gość Jedynki dodaje, że prof. Svante Pääbo "poprzez wykorzystanie tych wszystkich technik mógł zajrzeć do okresu, w który żaden inny człowiek nie mógłby zajrzeć, i przybliżył ten świat sprzed kilkudziesięciu tysięcy lat nam wszystkim".

Kto został człowiekiem?

Prof. Michał Grąt zauważa, że jeszcze kilkadziesiąt lat temu nasza wiedza na temat okresów przed starożytnością była oparta na paleontologii, czyli na badaniu kości, różnego rodzaju rekonstrukcjach i naszych przewidywaniach.

- Tutaj otrzymaliśmy bardzo precyzyjne informacje. Dzięki badaniom Svante Pääbo mogliśmy nawet odpowiedzieć na pytanie, czy występowało krzyżowanie pomiędzy homo sapiens a neandertalczykami i - co ważniejsze - czy my wywodzimy się od neandertalczyków oraz czy oni współwystępowali z nami i rywalizowali o to, kto zostanie człowiekiem. Okazało się, że człowiekiem został homo sapiens - zauważa prof. Michał Grąt.

Niespodziewane wyróżnienie

Prof. Svante Pääbo zdobył Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny, mimo że nie ma specjalnych związków ani z jedną, ani z drugą.

- Dla mnie to jest zaskoczenie, ale nie mówię, że złe zaskoczenie. Osiągnięcia Svante Pääbo są ogromne. Wcześniej był wielokrotnie nagradzany bardzo prestiżowymi nagrodami. Na pewno to osiągnięcie i rozwinięcie całej nowej gałęzi nauki wymaga docenienia. Czy to jest w medycynie czy w innej dyscyplinie, to moim zdaniem jest to rzecz drugorzędna, ponieważ na pewno te badania dotyczą ludzi i odpowiadają na wiele ważnych pytań dotyczących człowieka, dlatego uważam, że to nie jest zła decyzja Komitetu Noblowskiego - przyznaje prof. Michał Grąt.

Czytaj także:

W audycji również:

Polska badaczka wybrana do prestiżowego grona "100 wybitnych kobiet w naukach polarnych". Gościem Wieczoru Odkrywców była profesor Monika Kusiak z Instytutu Geofizyki PAN, która została ostatnio wpisana na światową listę "100 kobiet w naukach polarnych" stworzoną przez sieć Women in Polar Science, która wspiera od kilku lat kobiety prowadzące badania zarówno w Arktyce, jak i na Antarktydzie. Polska uczona opowiedziała o swoich wyprawach polarnych, o znaczących projektach badawczych i odkryciach (bada najstarsze skały Ziemi i określa ich wiek).

Tytuł audycji: "Wieczór Odkrywców" w ramach audycji "Eureka"

Prowadził: Krzysztof Michalski

Goście: prof. Michał Grąt (badacz, lekarz z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego), prof. Monika Kusiak (Instytut Geofizyki PAN)

Data emisji: 3.10.2022

Godzina emisji: 19.30

DS/kor

Folder ulubione
Folder ulubione
cover
Odtwarzacz jest gotowy. Kliknij aby odtwarzać.