Wacław Sierpiński. Wybitny matematyk, który łamał sowieckie szyfry

Data publikacji: 26.10.2022 10:40

Ostatnia aktualizacja: 27.10.2022 08:35

Ten tekst przeczytasz w 2 minuty

Uroczystość wręczenia nagród miasta stołecznego Warszawy w 1930 roku. Wacław Sierpiński siedzi drugi od lewej, Autor - NAC

Jego nazwisko nosi krater na Księżycu, podczas wojny polsko-bolszewickiej łamał sowieckie szyfry, a sam nazywał siebie badaczem nieskończoności. Kim był światowej sławy matematyk Wacław Sierpiński?

W tym roku obchodzimy 140. rocznicę urodzin Wacława Sierpińskiego - znanego matematyka i profesora Uniwersytetów Lwowskiego, Warszawskiego oraz Jagiellońskiego.
Wacław Sierpiński był jednym z czołowych przedstawicieli warszawskiej szkoły matematycznej i twórcą znanej na świecie polskiej szkoły matematycznej.
Jego naukowe umiejętności wpłynęły na zwycięstwo Polski w wojnie z bolszewicką Rosją.

Wacław Sierpiński był nie tylko matematykiem, ale także filozofem. W 1961 roku został wiceprezesem Międzynarodowej Akademii Filozofii Nauk.

- Wiadomość o wybraniu mnie na wiceprezesa Międzynarodowej Akademii Filozofii Nauk ucieszyła mnie. Nie tyle ze względów osobistych, ile z tego powodu, że na to stanowisko powołano uczonego z Polski. Członkiem tej Akademii byłem już od pewnego czasu. Powołano mnie tam zapewne dlatego, że niektóre moje prace i książki były poświęcone zagadnieniom z pogranicza matematyki i filozofii. Zresztą jestem doktorem filozofii, który to tytuł naukowy uzyskałem na Uniwersytecie Jagiellońskim - mówił w archiwalnym nagraniu Polskiego Radia Wacław Sierpiński.

Wyjątkowa rola w Paryskiej Akademii Nauk

W ciągu swojego aktywnego życia wykładał w 47 wyższych uczelniach w kraju i zagranicą. Współtworzył czasopisma i był autorem blisko 1000 cenionych publikacji. W 1960 roku został członkiem zagranicznym Francuskiej Akademii Nauk.

- Bardzo mnie ucieszyła wiadomość, że Paryska Akademia Nauk wybrała mnie na swojego associé étranger. Byłem wprawdzie korespondentem Paryskiej Akademii Nauk już od 12 lat, ale tutaj chodzi o to, że od 200 żaden Polak nie był wybrany na stanowisko associé étranger Paryskiej Akademii Nauk - twierdził Wacław Sierpiński.

Łamał sowieckie szyfry

Do śmierci w 1969 roku Wacław Sierpiński uczestniczył w ważnych wydarzeniach w XX-wiecznej historii Polski, w tym w wyjątkowej roli w wojnie polsko-bolszewickiej w latach 1919-1920.

- Jeżeli moja działalność przy zorganizowaniu u nas życia naukowego wydała jakieś owoce, to zawdzięczam to przede wszystkim temu, że miałem szczęście mieć dzielnych współpracowników - mówił Wacław Sierpiński.

Ta archiwalna wypowiedź nie odnosiła się co prawda wprost do roli, jaką odegrał w łamaniu szyfrów bolszewickich wraz ze Stefanem Mazurkiewiczem i Stanisławem Leśniewskim w Wydziale II Radiowywiadu Biura Szyfrów Oddziału II Sztabu Generalnego Naczelnego Dowództwa, którym kierował por. Jan Kowalewski. Jednak współpraca matematyków i językoznawców wpłynęła na zwycięstwo odrodzonej w 1918 roku Polski w starciu z sowiecką Rosją.

Poza tym w audycji:

Początkujący specjalista z zakresu chemii technicznej, zaledwie 28-letni porucznik Jan Kowalewski, złamał bolszewickie szyfry, w tym ten kluczowy o nazwie Rewolucja. W ten sposób przechylił szalę zwycięstwa na stronę broniącej swoich granic odrodzonej Polski w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku. Co o nim mówił gen. Władysław Sikorski? Gość: prof. Grzegorz Nowik z Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku i z Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, który odkrył i opisał historię Jana Kowalewskiego w książce "Zanim złamano ENIGMĘ… rozszyfrowano REWOLUCJĘ".