"I otworzyło się niebo". Barokowe freski Franciszka Ecksteina w nowej odsłonie
Tytuł wystawy
Wystawa "I otworzyło się niebo" jest okazją do zapoznania się z niezwykłymi umiejętnościami konserwatorów dzieł sztuki i złożonym procesem ratowania zabytkowych malowideł. O genezie powstania tytułu opowiada w "Eurece" dr Paweł Boliński, kurator wystawy. - W momencie ukończenia konserwacji fresków, obserwując ludzi, którzy wchodzili do kościoła, bardzo często właśnie pojawiał się taki komentarz "Otworzyło się niebo", dlatego, że tematyka i sposób namalowania tych fresków jest bardzo specyficzny dla sztuki XVIII wieku - opowiada. - Sposób ich budowania powoduje, że mamy do czynienia z iluzją architektury, która jest malowana i ostatniego planu nieba, gdzie rozgrywają się poszczególne sceny.
- Argumentem, który towarzyszył też temu tytułowi był fakt, że Kościół pełni obecnie funkcję cerkwi garnizonowej i z racji toczącej się wojny na Ukrainie bardzo często odbywają się w nim pogrzeby żołnierzy. To jest też taka przenośnia, że dla tych młodych ludzi broniących swojego kraju, jest to taki moment, kiedy dla nich też otwiera się niebo - mówi dr Paweł Boliński.
Freski przedstawiające dwóch apostołów
Franciszek Eckstein był w Polsce prekursorem tzw. malarstwa kwadraturowego i iluzjonistycznego, charakterystycznego dla epoki baroku. Wykonał on na kolebkowym sklepieniu kościoła jezuitów kompozycję malarską poświęconą dwóm apostołom: św. Piotrowi i św. Pawłowi. Artysta zmarł w czasie realizacji prac w 1741 roku. Ukończył je jego syn Sebastian Eckstein.
- Jako dwóch głównych apostołów jezuici bardzo często umieszczali w swoich świątyniach świętych Piotra i Pawła. W prezbiterium mamy do czynienia z apoteozą świętego Pawła oraz personifikacjami czterech kontynentów. Nawa główna jest poświęcona świętemu Piotrowi. Można zobaczyć trzy sceny, kiedy Pan Jezus przekazuje klucze od Kościoła swojemu najważniejszemu apostołowi oraz dwie sceny flanujące nawę główną Dziejów Apostolskich, gdzie święty Piotr naucza w świątyni oraz gdzie Święty Piotr ulecza chorych i chromych - opowiada dr Boliński.
Konserwacja cennych dzieł
Prace przywracające pierwotny blask iluzjonistycznym malowidłom Franciszka Ecksteina - niezwykle kunsztowne i staranne, często wykonywane z wykorzystaniem zaawansowanych, nowoczesnych technologii - prowadzone były przez dziewięć lat, siłami polsko-ukraińskiego zespołu fachowców.
- Proces konserwacji był niezwykle trudny. Wykorzystaliśmy najnowsze techniki stosowane do konserwacji, aby centymetr po centymetrze ratować freski - przyznaje gość Jedynki. - W tych pracach konserwatorskich musiał być dobrany interdyscyplinarny zespół, zaprosiliśmy do współpracy reprezentantów nauk ścisłych - mówi rozmówca Katarzyny Jankowskiej. - Oni wszyscy tworzyli zaplecze naukowe i doradcze. Nasz zespół konserwatorów przez prawie 10 lat to było kilkadziesiąt osób, 40 polsko-ukraińskich konserwatorów - dodaje.
POSŁUCHAJ
"I otworzyło się niebo". Wystawa w Łazienkach Królewskich (Eureka/Jedynka)
Wystawa będzie dostępna dla zwiedzających do 28 czerwca w Stajniach Kubickiego - w Muzeum Łazienki Królewskie, a Polskie Radio objęło ją patronatem medialnym.
Poza tym w audycji:
"Poszły wici po zaściankach... Insurekcja 1863", czyli wystawa w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej. Malarstwo Wojciecha Piechowskiego, fotografie, dokumenty, broń i inne artefakty prezentowane są z okazji wystawy upamiętniającej 160. rocznicę wybuchu powstania styczniowego. Gościem audycji była Katarzyna Skorupa Malińska, kurator wystawy. (Patronat PR)
Czytaj także:
Tytuł audycji: Eureka
Prowadziła: Katarzyna Jankowska
Goście: dr Paweł Boliński (ASP w Warszawie, kurator wystawy pt. "I otworzyło się niebo"), Katarzyna Skorupa Malińska (kurator wystawy pt. "Poszły wici po zaściankach... Insurekcja 1863")
Data emisji: 17.05.2023 r.
Godzina emisji: 19.30
ans
