Polscy archeolodzy wrócili do libijskiego Ptolemais po 13 latach przerwy

Ptolemais to jedno z pięciu najważniejszych miast Cyrenajki - obszaru dzisiejszej północno-wschodniej Libii, który przez ponad tysiąc lat znajdował się pod wpływem kultury greckiej, hellenistycznej i rzymskiej. Miasto założyli egipscy królowie z dynastii Ptolemeuszów w III wieku p.n.e. Ośrodek istniał aż do podboju arabskiego w VII wieku n.e. Ziemie te nie zostały zagospodarowane współcześnie, co jest niezwykle ważne dla archeologów. 

Ptolemais - niezwykłe antyczne miasto

Polscy badacze - pod kierunkiem prof. Tomasza Mikockiego z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego - rozpoczęli prace w Ptolemais w 2001 roku. Obejmowały one kwartał zabudowy rezydencjonalnej, położony w centrum antycznego miasta. Odkryli m.in. bogato dekorowany malowidłami ściennymi i mozaikami m.in. o tematyce mitologicznej Dom Leukaktiosa oraz ok. 2,5 tys. monet, w tym ponad 600 monet rzymskich.

Po niemal dekadzie polscy archeolodzy prace musieli przerwać z uwagi na wybuch rewolucji libijskiej. Po 13 latach pauzy wymuszonej wojną domową misja powróciła do badań.

Czytaj także:

Ptolemais - powrót po latach

Jak podkreślił w audycji "Eureka" dr Piotr Jaworski z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, kierownik obecnej misji, "Ptolemais jest niezwykłe". - To ogromne antyczne miasto. Zupełnie niezabudowane, a więc teren jest dostępny w pełni do badań metodami i w zakresie, w jakim tylko sobie może wymarzyć archeolog - wyjaśnił. 

Gość radiowej Jedynki zapytany, czy coś się zmieniło w Ptolemais przez te lata nieobecności polskich archeologów, odpowiedział, że niewiele. W tych niespokojnych czasach miasto nie zostało zniszczone. Zwrócił jednocześnie uwagę, że pojawiło się nowe, zupełnie nieoczekiwane zagrożenie dla badań, mianowicie... bardzo inwazyjny gatunek rośliny - tytoń szary. 

- On bardzo szybko porasta całe stanowisko. Głęboko wnika w strukturę, w tkankę architektoniczną, rozsadzając mury, rozsadzając podłogi. Obserwujemy to także na naszym wykopie. Jest to zagrożenie, z którym będziemy musieli sobie poradzić - przyznał.

Ptolemais - nowy rozdział badań

- Do 2010 roku przebadaliśmy ok. 1/3 insuli. Zamierzamy kontynuować prace wykopaliskowe. Kontynuować zadania, jakie postawił przed nami [zmarły w 2007 roku] prof. Tomasz Mikocki na początku misji - powiedział dr Piotr Jaworski. 

- Zamierzamy przebadać gruntownie, wszystkimi dostępnymi metodami, życie jednej insuli dużego miasta. Poznać dynamikę przemian życia mieszkańców. Będziemy kontynuować również badania nieinwazyjne, badania topograficzne - wyjaśnił. Naukowiec zdradził, że polscy archeolodzy planują rozpocząć także nowy rozdział - badania podwodne portu i wybrzeża morskiego w pobliżu Ptolemais. 

- Zdajemy sobie sprawę, że te trzy domy, które do tej pory odkryliśmy, to nie jest wszystko. Dwie insule obok insuli, którą badamy, znajduje się jedna z najbogatszych i najbardziej znanych rezydencji świata antycznego - wielki pałac okresu hellenistycznego i rzymskiego. Samo to sąsiedztwo zapowiada dalsze, wspaniałe odkrycia w tym miejscu - stwierdził gość "Eureki".

Poza tym w audycji:

Pałac Kazimierzowski to budynek o długiej historii, a jego piwnice to unikatowa tkanka architektoniczna. Budynek powstał na początku XVII w. jako rezydencja królewska, a po 150 latach - decyzją króla Stanisława Augusta - został przeznaczony na siedzibę Szkoły Rycerskiej. 

Źródło: serwis YouTube.com / oficjalny kanał Polskiego Radia