Muzeum Polskie w Rapperswilu - jedna z najstarszych instytucji polonijnych w Europie

Władysław Plater zakłada muzeum w Rapperswilu

Po upadku narodowych powstań sprawa ochrony polskiej kultury, wzmacniającej polską tożsamość, stała się głównym zadaniem Polaków przebywających na emigracji. 23 października 1870 roku działacz niepodległościowy Władysław hrabia Broël-Plater założył w Rapperswilu, małej szwajcarskiej miejscowości nad Jeziorem Zuryskim, muzeum.

Jak podkreślił w audycji "Eureka" historyk prof. Rafał Habielski, muzeum w Rapperswilu było autorskim pomysłem Platera, przejawem jego ogromnej aktywności. Powstało w zrujnowanym zamku. - Ono otworzyło podwoje nie dysponując zasobem ani muzealnym, ani archiwalnym. Zaczęła się idea przekazywania darów - wyjaśnił.

Po śmierci Platera w 1889 roku muzeum pozostawało pod opieką działaczy emigracyjnych. Dzięki staraniom m.in. Stefana Żeromskiego w Rapperswilu powstało mauzoleum serca Tadeusza Kościuszki.

- To było spełnienie marzeń i intencji Platera, że w komplikującej się sytuacji politycznej w Europie, gdzie zaczynają się pojawiać widoki na to, że może dojść do konfliktu między zaborcami Polski, który może przynieść jakieś rozwiązanie sprawy polskiej, Rapperswil będzie miejscem nadziei - wskazał prof. Habielski.  

Czytaj także:

Zbiory pociągiem przewieziono do Warszawy

W 1918 roku Polska odzyskała niepodległość. Niecałą dekadę później specjalnym pociągiem rapperswilskie zbiory przewieziono do kraju (po Powstaniu Warszawskim spotkał je straszny los). Zamek udało się zatrzymać, została w nim zorganizowana wystawa współczesnej sztuki polskiej. 

Dzieje muzeum były bardzo burzliwe. Po II wojnie światowej komunistyczne władze wpadły na pomysł, by utworzyć w Rapperswilu... ośrodek sowieckiej propagandy. Na szczęście plan nie został zrealizowany.

Czytaj także:

Przez lata toczył się spór - z jednej strony o to, gdzie powinny być składowane polskie pamiątki - w kraju, czy zagranicą, a z drugiej - spór ze szwajcarskimi władzami o dzierżawę zamku. Ostatecznie Polska wykupiła kompleks Schwanen.

- Utraciliśmy zamek, ale ta działalność muzealna będzie kontynuowana nieopodal niego. To jest rozwiązanie, które można uznać za optymalne. W historii Polski, w dziejach niepodległościowych, Szwajcaria odgrywa jakąś rolę. Można się cieszyć, że znaleźliśmy tam możliwość realizacji różnych działań - stwierdził gość audycji "Eureka".

Czytaj także:

Muzeoteka #1 Muzeum Polskie w Szwajcarii. Polenmuseum. Źródło: Muzeoteka/YouTube

Poza tym w audycji:

Nowe "oczy" na wszechświat - budowa teleskopu Magellana.

Ten projekt ma już 18 lat. We wrześniu rozpoczęto odlewanie siódmego zwierciadła przyszłego teleskopu Magellana. To ostatni element czaszy, która ma posłużyć obserwacjom kosmosu z Ziemi po 2029 roku. I to z rozdzielczością dziesięć razy lepszą niż kosmiczne super oko - działający od 1990 roku Kosmiczny Teleskop Hubble'a.

O długiej historii projektu budowy teleskopu Magellana i o tym, jak zmieni on nasze widzenie kosmosu i wiedzę o nim opowiedział w audycji "Eureka" dr Kamil Deresz, astronom z Planetarium Centrum Nauki Kopernik.

Czytaj także: