Pamięć. Czym jest i jakie skrywa przed nami tajemnice?

Dlaczego pamiętamy różne rzeczy ze wspólnej przeszłości?

Pamięć jest procesem wielowarstwowym. Warto zwrócić uwagę, że różnimy się nawet wspomnieniami dotyczącymi wspólnej przeszłości. Dotyczy to nie tylko znajomych, ale również bliźniaków. - Dzieje się to już na poziomie fizjologii, na poziomie naszego mózgu. Kodujemy, przechowujemy informację i ją odtwarzamy. Na każdym z tym etapów różnimy się między sobą. To jak kodujemy, zależy od siły bodźca, ale też od naszej wrażliwości - wyjaśnia gość "Eureki". 

Na etapie przechowywania, informacje są przez każdego z nas "przepracowywane". I znów decydują tu kwestie indywidualne. - Wreszcie kwestia zapominania. Pamiętamy to, co odtwarzamy. A jeśli czegoś często nie odtwarzamy, to z naszej pamięci znika - precyzuje rozmówca Jakuba Domoradzkiego. Dodaje, że kwestiami fizjologicznymi należy tłumaczyć również różnice między pamięcią długotrwałą i pamięcią krótkotrwałą. 

Czym jest pamięć zbiorowa?

Na naszą pamięć wpływ mają również inni. Kiedy na ten temat dyskutujemy, kreujemy obszar wspólnej pamięci. - Okazuje się, że ten obszar wytwarza więzi społeczne. Najprostszym przykładem są więzi rodzinne oparte właśnie na tym, że coś pamiętamy wspólnie. Święta, uroczyste momenty, ale też różnego rodzaju zwykłe zdarzenia, które później nas łączą. Są jednak również inne wspólnoty. Lokalne, narodowe. Tam mamy do czynienia z tym samym procesem - wyjaśnia prof. Kudyba. 

Osobną kwestią, w ujęciu narodowym, pozostaje interpretacja. - Naród ma historię. Chodzi o to, żebyśmy o niej pamiętali, żebyśmy mieli świadomość pewnych wydarzeń. Ale człowiek jest tak skonstruowany, że interpretuje wydarzenia. (...) W każdym państwie istnieje coś takiego jak polityka pamięci. Ten kto sprawuje władzę chce mieć też władzę nad pamięcią zbiorową. Dobrze to widać w reżimach totalitarnych - podsumowuje rozmówca Jakuba Domoradzkiego. 

Ponadto w audycji: 

- Redakcja miesięcznika "Delta" z Nagrodą Główną w konkursie Popularyzator Nauki.

"Delta" to czasopismo upowszechniające nauki ścisłe, przede wszystkim matematykę, fizykę, astronomię i informatykę, wydawane przez Uniwersytet Warszawski przy współpracy czterech polskich towarzystw naukowych. Pismo ukazuje się od stycznia 1974 roku.

Gośćmi programu byli:

Czytaj również: