100 lat Polskiego Radia. Kultowe audycje językowe

Data publikacji: 27.03.2025 12:40
Ostatnia aktualizacja: 27.03.2025 15:11
Ten tekst przeczytasz w 3 minuty
Polskie Radio ma niezwykle bogatą historię związaną m.in. z audycjami językowymi
Polskie Radio ma niezwykle bogatą historię związaną m.in. z audycjami językowymi, Autor - Krzysztof Kossowski/Polskie Radio
Polskie Radio przez lata tworzyło audycje lingwistyczne, które zachęcały słuchaczy do nauki języków obcych. Były one pisane przez redaktorów, składane przez reżyserów i odczytywane przez lektorów. Na antenach można było usłyszeć lekcje angielskiego, francuskiego, hiszpańskiego, łaciny i rosyjskiego w formie słuchowisk, zagadek, komentarzy czy zainscenizowanych dialogów.

Lekcje języków obcych w Polskim Radiu

Małgorzata Tułowiecka to wieloletnia dziennikarka, filolog angielski i propagatorka dobrej polszczyzny. Swoją pracę w Polskim Radiu rozpoczęła w 1974 roku właśnie od Redakcji Lingwistycznej. - W tej redakcji były przygotowywane różne audycje językowe dotyczące poprawności i kultury słowa, ale także lekcje języków obcych. Były to lekcje języka angielskiego, francuskiego, niemieckiego, rosyjskiego. Później weszły lekcje języka hiszpańskiego i nawet łaciny - opowiada redaktorka.

- Zostałam poproszona o opiekę nad lekcjami języka angielskiego. Stąd potrzebne było moje wykształcenie filologiczne anglistyczne - dodaje Małgorzata Tułowiecka.

POSŁUCHAJ

43:16

100 lat Polskiego Radia. Jak powstawały kultowe audycje językowe? (Jedynka/Eureka)

 

Na czym polegała radiowa nauka języka obcego?

Jak wyglądało przygotowywanie audycji, które miały przybliżyć słuchaczom naukę danego języka obcego? - To był dość skomplikowany proces. Tzn. autorami byli albo cudzoziemcy, czyli native speakerzy, albo naukowcy z poszczególnych filologii.

Audycje składały się z dwóch części: były to scenki w języku obcym i do tego komentarze już po polsku - mówi Małgorzata Tułowiecka.

- Autorzy pisali scenki, one były nagrywane, i to najczęściej z wykorzystaniem głosów tych osób, które od urodzenia mówiły w danym języku. Czasami byli to też lektorzy czy dziennikarze z Polskiego Radia z Redakcji Programów dla Zagranicy - kontynuuje dziennikarka.

Dziennikarze popularyzowali język polski

Redakcja Lingwistyczna zajmowała się również popularyzacją wiedzy o języku polskim. - Przygotowywałyśmy z koleżanką Wiesią Zychowicz audycje językowe (…). Najpierw była audycja, która nazywała się "W trosce o słowo i treść". Były to rozmowy z różnymi naukowcami i językoznawcami, najczęściej z Uniwersytetu Warszawskiego - przybliża Małgorzata Tułowiecka.

- Były także organizowane raz do roku, wymyślone przez Janinę Jankowską, "Tygodnie kultury języka". Przez tydzień codziennie była nadawana 30-minutowa audycja na różne tematy dotyczące zmian zachodzących w języku, różnorodności językowej i wykorzystania języka w literaturze. To były tematy długie i jednocześnie wymagające dla prowadzących audycje - dopowiada.

Do studia byli zapraszani nie tylko językoznawcy, ale również pisarze, historycy, prawnicy i naukowcy z różnych dziedzin. Sesje nagraniowe prowadziły wtedy: Małgorzata Tułowiecka, Wiesława Zychowicz i kierowniczka redakcji Wanda Sudnik.

Magia Myśliwieckiej

Małgorzata Tułowiecka wspomina, że w latach 70. pracowała na Myśliwieckiej. - Myśliwiecka wtedy to było wspaniałe miejsce dla wszystkich. Przede wszystkim jeszcze tam mieścił się Teatr Polskiego Radia, Orkiestra Polskiego Radia, Program 3. W związku z tym spotykało się tam fantastycznych, ciekawych, oryginalnych, inteligentnych ludzi - mówi.

Ten świat tworzyli ludzie radia związani z tym miejscem przez wiele lat, m.in. Zofia Kawiarka, Maria Bobrowska i Zygmunt Trzebiatowski. Radiowe korytarze były pełne indywidualistów oraz ludzi kultury z krwi i kości.

Zobacz także:

Ponadto w audycji: 

- Klasztory i zakony w państwie Piastów. W średniowiecznej Polsce miejsca modlitwy i kontemplacji były jednocześnie centrami władzy. Istotną rolę przypisuje się wykształconym mnichom, którzy przybywali z Europy Zachodniej. Benedyktyni, franciszkanie, cystersi osiedlali się w okresie X-XII wieku, szczególnie na terenach południowych i zachodnich. Budowano klasztory, fundowano szpitale i szkoły, prowadząc jednocześnie aktywne życie polityczne. Gość: dr Anna Dryblak, historyk, mediewistka.

- Szlachetne i uczciwe życie w praktyce. Propozycje filozoficzne na współczesne czasy. Filozofowie zastanawiają się nad dominacją człowieka podporządkowującego świat swoim wizjom. Kontrola nad rzeczywistością widoczna jest w nauce, religii i w wielu normach społecznych. Dylematy moralne dotyczą życia, śmierci i kwestii obyczajowych. Poszukiwania filozoficzne interpretują kwestie wojen, przyszłości i kolejnych wyborów, które będą naszym udziałem. Rozważyliśmy perspektywy postrzegania świata ponad religiami i utrwalonymi systemami moralnymi. Gość: prof. Stanisław Obirek, antropolog kultury z UW.

Tytuł audycji: Eureka

Prowadziła: Katarzyna Jankowska

Goście: Małgorzata Tułowiecka (wieloletnia dziennikarka, filolog angielski i propagatorka dobrej polszczyzny), dr Anna Dryblak (historyk, mediewistka), prof. Stanisław Obirek (antropolog kultury z UW)

Data emisji: 26.03.2025 r.

Godzina emisji: 19.10

DS

Aktualności radiowej Jedynki
Aktualności radiowej Jedynki
cover
Odtwarzacz jest gotowy. Kliknij aby odtwarzać.