Jaćwingowie. W Puszczy Augustowskiej odnalezione ich najważniejsze cmentarzysko?

Pod koniec XIII wieku Jaćwingowie zostali pokonani przez Zakon Krzyżacki, a ci, co nie zginęli, wkrótce utracili swoją etniczną odrębność. Główne siedziby Jaćwingów lokalizowane są na terenie dzisiejszej Suwalszczyzny, jednak nadal wiemy bardzo niewiele o tym wojowniczym plemieniu.

Cmentarzysko pośród lasów

W Puszczy Augustowskiej odkryto nowe cmentarzysko jaćwieskie. Jak do tego doszło? - Teren jest trudno dostępny, ale to nie oznacza, że jest całkowicie pomijany. Prowadzona tam jest gospodarka związana z przemysłem drzewnym i przy tej okazji pojawiały się informacje o jakichś dziwnych znaleziskach. Dotarły one do nas w roku covidowym i postanowiliśmy zweryfikować te informacje - opowiada dr hab. Tomasz Nowakiewicz z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, szef ekspedycji.

- Pamiętając o smutnym losie nieodległego cmentarzyska w Krukówku, które zostało zdemolowane w sposób barbarzyński i dramatyczny, wiedzieliśmy, że należy się tutaj spieszyć - dodaje.

Badacze najpierw ocenili, z czym mają do czynienia, a kiedy zorientowali się, że rzeczywiście jest to cmentarzysko, zakres prac był coraz większy.

Ile pochówków Jaćwingów?

- Liczba indywidualnych grobów jest bardzo trudna do oszacowania, ponieważ obrządek pogrzebowy nie uwzględniał takiego schematu. Cmentarzysko ma bardzo charakterystyczną formę pola popiołowego, w którym rozsypywano resztki stosów, z wyposażeniem grobowym zmarłych, ale również z elementami, które moglibyśmy zaliczyć do takich śladów pamięci. W naszym przekonaniu one wiążą się ściśle z szacunkiem okazywanym zmarłym - tłumaczy dr hab. Tomasz Nowakiewicz.

Szef ekspedycji zaznacza: - Szacujemy liczbę pochówków na przynajmniej kilkanaście, może kilkadziesiąt. Mówimy jednak o bardzo wstępnym stanie badań, więc ta liczba na pewno będzie większa.

- Zapewne możemy rekonstruować na podstawie zachowanych śladów taki element wyobrażeń Jaćwingów, który zakładał pewną pośmiertną wspólnotę. Skoro te materialne szczątki były przemieszane, dusze pozostawały razem w pewnym wzajemnym związku w jaćwieskich, bałtyjskich zaświatach - mówi ekspert.

Poza tym w audycji:

Europejskie Dni Dziedzictwa (EDD) to wielkie święto kultury, które co roku gromadzi tysiące uczestników w 50 krajach Europy. To liczne atrakcje - wystawy, koncerty, warsztaty i konkursy, dzięki którym można poznać historię oraz tradycje swojego regionu. 31. edycja Europejskich Dni Dziedzictwa w Polsce odbywa się w drugi i trzeci weekend września (9-10.09 i 16-17.09) pod hasłem: "Żywe dziedzictwo - tradycje od pokoleń", co wiąże się z jubileuszem 20-lecia uchwalenia konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Patronat Polskiego Radia. Gość: Anna Śmigielska z Narodowego Instytutu Dziedzictwa - ogólnopolskiego koordynatora akcji.