Skąd czapla złotawa wzięła się w Polsce?
Czapla złotawa to gatunek, który dotychczas nie był kojarzony z naszą szerokością geograficzną. A jednak ich pojawianie się nie stanowi tak dużej niespodzianki jak mogłoby się wydawać. - Ociepla nam się klimat. Pojawiają się kolejne czaplowate, bo są chronione na dużej przestrzeni w Europie. Jeszcze sto lat temu były obiektem polowań, mężczyźni chcieli zdobyć ozdobne pióra na kapelusze kobiet - wyjaśnia dr Andrzej Kruszewicz.
Od stu lat czaplowate zaczynają odbudowywać swoją liczebność. W Polsce pojawiły się już czaple białe, teraz mówi się o czaplach złotawych i czaplach purpurowych.
Jak działa mózg ptaka?
Ptaki różnią się wielkością, ale rozmiar ich mózgów w stosunku do powierzchni ciała jest generalnie niewielki. - To taki mały komputer wyższej generacji niż mózg ssaka. "Ptasi móżdżek" to określenie ukute przed 150. laty przez niemieckiego anatoma. Porównywał on mózgi różnych zwierząt i zobaczywszy mózg ptaka stwierdził, że nie ma tam istoty szarej, że nie ma możliwości by ptaki miały wyższe funkcje umysłowe - przypomina gość audycji.
Tymczasem okazało się, że mózg ten jest inaczej zorganizowany. - Ptaki ewoluowały inaczej niż ssaki. One żyły w koronach drzew, w świetle słonecznym. (...) Ssaki ewoluowały w cieniu dinozaurów, miały nocny tryb życia. Przez to rozwinęły węch i słucha, a to wymaga innych miejsc w mózgu. Teraz wiemy, że w mózgu ptasim wszystko jest ciasno spakowane. Nie ma tego gleju, są tam małe i krótkie neurocyty - wylicza dr Kruszewicz.
W efekcie mózg ten potrzebuje więcej tlenu i więcej ciepła. - Dlatego temperatura ciała ptaków jest wyższa o kilka stopni niż porównywalnego ssaka tej same wielkości - tłumaczy rozmówca Anny Stempniak.
YouTube/Fundacja PANDA
Czy ptaki mają węch?
Wbrew powszechnemu, jeszcze niedawno, przekonaniu ptaki mają węch. - Różnie oczywiście u różnych ptaków rozwinięty. Ziarnojady nie muszą tego zmysłu mieć, ale dzięcioły czy sikory węchem się posługują. Do odkrycia przyczyniła się pewne kobieta. Robiła rysunki dla męża badającego choroby układu oddechowego ptaków. Zauważyła wówczas, że niektóre gatunki mają bardzo skomplikowanie zbudowaną część węchową - zaznacza gość Jedynki.
Właśnie węch, pomaga części ptaków w nawigacji. Dotyczy to gołębi, albatrosów czy petreli.
Czytaj też:
Tytuł audycji: Eureka
Prowadziła: Anna Stempniak
Goście: dr Andrzej Kruszewicz (dyrektor warszawskiego Ogrodu Zoologicznego, twórca ptasiego azylu)
Data emisji: 8.05.2024 r.
Godzina emisji: 19.30
mg